maandag 24 juni 2013

'Het zijn net mensen': oud-correspondent doet boekje open over berichtgeving media in Arabische wereld


Te veel negatief nieuws, te veel beelden over oorlog, repressie, armoede, te veel berichten van pijn en verdriet. Het journaal lijkt niets nieuws meer te vertellen. Is er dan werkelijk alleen ellende in de wereld? Joris Luyendijk verslaat in zijn boek 'Het zijn net mensen. Beelden uit het Midden-Oosten' de wereld én het nieuws op een eigenzinnige manier en laat zien dat er meer is dan wat het journaal ons laat zien.


Berichtgeving maakt immuun voor leed


Schokkend? Eigenlijk is 'Het zijn net mensen. Beelden uit het Midden-Oosten' van Joris Luytendijk, de man die eens correspondent was in het Midden-Oosten, al niet eens meer schokkend. Het is als het nieuws zelf, je ziet de beelden vol ellende in alle soorten en maten, maar je wordt er zogezegd immuun voor. Misschien is het een soort van hypocrisie, scherm je je af van al het onheil. Een soort van horen, zien en zwijgen. Een ver- van-je-bed-show, want wat kan jij eraan doen? Aan de andere kant wordt de nieuwslezer, de televisiekijker zo overspoeld met informatie dat het moeilijk het koren van het kaf te scheiden. Wat is nu echt belangrijk?

Complexe Arabische wereld

Al eerder las De lezer regeert 'Arabieren kijken' van Hassnae Bouazza. Chronologisch gezien werd dit boek later uitgegeven dan 'Het zijn net mensen', dus het zou in die gedachtegang correct zijn te zeggen dat 'Arabieren kijken' een voorzetting is op 'Het zijn net mensen'. Desalniettemin las De lezer regeert 'Arabieren kijken' eerst, waardoor veel van wat Luyendijk zegt, bekend voorkomt. De Arabische wereld blijkt complexer te zijn dan in het Westen wordt gedacht en Arabieren hebben doorgaans veel meer humor dan menig Westerling denkt. Dit wordt in beide boeken duidelijk gemaakt aan de hand van mooie voorbeelden. 

Toen de Israëliet een Fries werd


Luyendijk brengt de Arabische wereld vaak dichterbij door Arabische termen te verklaren of te vervangen door Nederlandse. Situaties worden uitgelegd door plaatsen en landen uit het Midden-Oosten te veranderen in gekende plekken in Europa. Zo wordt in een voorbeeld Israël Friesland. Friesen worden massaal gedood in een ander land en vluchten naar het land waar zij volgens ouden teksten vandaan komen. Ze creëren een eigen staat en verjagen de Nederlanders ( lees Palestijnen). Friesen krijgen internationale steun door hun droevige verleden, winnen oorlogen tegen de Nederlanders die inmiddels hun hele land hebben moeten opgeven en bepaalde gebieden toegewezen gekregen hebben om te bewonen, maar die nog steeds bewaakt worden door de Friesen.

Vorming van een verwrongen beeld 


Door zulke voorbeelden gaat Luyendijk verder dan Bouazza. Naast een andere kijk op de Arabische wereld, geeft hij in 'Het zijn net mensen' ook een idee van de beeldvorming rond de Arabische wereld, een beeld gevormd door de media. Als lezer val je van de ene verbazing in de andere. Het is nauwelijks te bevatten dat nieuwsverspreiding afhangt van de kracht van een pr-machine van een oorlogvoerend land, dat een dictatuur daar door eigen angst vaak niet als sterkste uitkomt of dat de keuze van woorden en beelden alleen al een subjectief beeld geeft en dat ieder nieuwsbericht een kant-en-klaar product is, gemaakt door anderen,die ver af staan van de daadwerkelijke gebeurtenissen of hun eigen doel heiligen met zo'n bericht.  Onmogelijk, bijna onrealistisch. En dan te bedenken dat Luyendijk, net als vele correspondenten, begon in de hoop het nieuws te vinden, verslag te leggen over de waarheid in deze wereld. Zo weinig als hij als correspondent te zeggen had, zo veel weet hij in dit openhartige boek te zeggen. 


Dit is misschien ook leuk om te lezen:


Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Help deze blog interactief te houden en reageer hier!