dinsdag 19 februari 2013

Vlieggedrag: klimaatverandering is keuze


  • Barbara Kingsolver
  • 'Flight Behaviour'
  • Faber& Faber, 2012
  • Nederlandse titel: 'Vlieggedrag'
  • Vertaald uit het Engels door: Lidwien Bekman en Maaike Bijnsdorp
  • Uitgeverij Atlas, 2012


'Vlieggedrag', de voor Women's Prize of Fiction 2013 genomineerde roman van Barbara Kingsolver behandelt klimaatverandering gezien vanuit de ogen van een jonge vrouw in de Verenigde Staten, die niet per se geïnteresseerd is in het klimaat of de natuur totdat een kolonie vlinders zich nestelt in de vallei waar ze woont. Een ongewoon bezoek dat klimaatverandering tot een onderdeel van het alledaags leven maakt en oude wonden openhaalt.

Vliegen of vluchten?


De Engelse titel van Barbara Kingsolvers nieuwe boek 'Flight Behaviour',  is een titel die naar het Nederlands kan worden vertaald als 'Vluchtgedrag' of 'Vlieggedrag'. De laatste is uiteindelijk verkozen boven de eerste al hebben beide vertalingen goede reden om gebruikt te worden. 'Vlieggedrag' slaat op de -noodgedwongen- keuze van de vlindergemeenschap om tijdelijk de vallei te bewonen waar ook hoofdpersoon Dellarobia woont. 'Vluchtgedrag' had kunnen slaan op zowel Dellarobia als de vlinders. De eerste vlucht voor het monotone leven dat ze leidt,  de tweede vlucht uit noodzaak uit hun normale territorium. Wat opvalt is dat de boektitel als wel de hoofdstuktitels heel zorgvuldig gekozen zijn. aan de ene kant slaan deze op het natuurlijke systeem en verwijzen naar de vlinders, aan de andere kant verwijzen ze naar de mensen en hun wereld, die hoewel sterk aangepast toch nog natuurlijke eigenschappen blijkt te hebben.


Koninklijk vlinderbezoek zet vallei in vuur en vlam


In een klein dorpje op het platteland van Tenessee, het oosten van de Verenigde Staten woont Dellarobia, een jonge vrouw die zo goed mogelijk probeert om te gaan met de situatie waarin ze is in beland. Toen ze 17 jaar was, raakte ze per ongeluk zwanger en trouwde de vader van haar kind. Ze kreeg een miskraam, maar bleef bij hem. Nu werkt ze mee op de boerderij, verzorgt ze haar twee kinderen, verdraagt haar dominante schoonmoeder en gaat, wanneer dat van haar gevraagd wordt, naar de kerk. 

Tros monarchvlinders, bron Nationalgeographic.nl
Haar monotone leven zat, besluit ze man en kinderen te verlaten voor een affaire met een electriciën. Ze is naar hem op weg, wanneer ze in de vallei plots een vuur ziet dat haar haar besluit doet terugnemen. Het vuur blijkt een kolonie monarchvlinders te zijn. Door hun komst belemmeren ze de houtkap in de vallei, die veel geld had kunnen opleveren. Desalniettemin wordt de vlinderkolonie een sensatie en levert het anders zo rustige plaatsje veel toerisme op. Ook dr Byron, onderzoeker naar deze specifieke vlindersoort, komt van ver om hen te bestuderen. Hij brengt voorgoed verandering in het leven van Dellarobia en haar gezin.


Leven sleur zonder klimaatproblematiek

'Vlieggedrag' is een verhaal over klimaatverandering en de gevolgen ervan, maar dit staat niet op de voorgrond. Door de persoon van dr Byron, weet Kingsolver de taaie wetenschappelijke feiten aan haar lezer over te brengen. Maar het eigenlijke verhaal gaat over Dellarobia, haar gezin, haar familie en de gemeenschap waarin ze woont. Dellarobia is niet gelukkig met haar huwelijk en haar leven, heeft haar miskraam nog niet verwerkt en moet zich redden met het weinige geld dat haar man verdient. Haar leven is een sleur. De lezer wordt in deze sleur meegenomen, soms zijn de passages over de gewone alledaagse dingen als huishouden en boodschappen doen gewoon te lang.

Impact klimaatverandering in alledaags leven

Desalniettemin toont Kingsolver door Dellarobia zo menselijk te portretteren en haar leven zo gewoon en herkenbaar voor te stellen, welke impact klimaatverandering in ons leven kan hebben. Klimaatverandering, zo lijkt Kingsolver te zeggen, is een keuze; of je laat je leven er door veranderen, of je gaat gewoon door met het leven dat je leidt. Welke keuze zou jij maken?

Dit is misschien ook leuk om te lezen:

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Help deze blog interactief te houden en reageer hier!