'Leven na leven' : Leven als experiment voor verhaal

• Kate Atkinson
• 'Life after Life'
• Doubleday, 2013
• Vertaling uit het Engels: Inge Kok
• Nederlandse titel: 'Leven na leven'
• Atlas Contact, 2013

Op bepaalde momenten in je leven sta je op een kruispunt en moet je een keuze maken. Soms voel je intuïtief aan welke weg de beste optie is, andere keren maak je je beslissing vooral heel rationeel. Kate Atkinson speelt in haar roman 'Leven na leven' met de altijd terugkerende zinsnede "wat als". Wat als je de kans had je leven steeds opnieuw te beginnen, totdat je een perfect leven leeft? Wat als je als schrijver met verschillende ideeën voor één verhaal rondloopt? Een historische én experimentele roman over toeval, voorgevoel, keuzes maken, het lot en reïncarnatie.

Experimentele roman over leven

De roman ‘Leven na leven’ (Oorspronkelijke titel: 'Life After Life') is een beetje als een opeenstapeling van schrijfpogingen. Kate Atkinson begint met een verhaallijn, lijkt het niet goed genoeg te vinden en begint opnieuw. Daardoor is het verhaal soms wat saai, je leest steeds opnieuw bepaalde fragmenten, totdat de schrijfster de juiste richting lijkt te hebben gevonden voor haar verhaal.

Leven vol ongelukken

In ‘Leven na leven’ wordt Ursula Todd dood geboren op 11 februari 1910. Ze wordt daarom meerdere keren opnieuw geboren, totdat ze haar geboorte overleeft. De gebeurtenis wordt steeds verteld vanuit een ander perspectief, met daarbij steeds meer informatie over haar familie en leefomstandigheden. Ze groeit op tot het moment dat ze ziek wordt, uit het raam valt of op een andere manier om het leven komt. Dan neemt Kate Atkinson de lezer weer mee terug in de tijd en begint het verhaal van voren af aan of op een cruciaal punt.

Geschiedenis van een leven

‘Leven na leven’ is een historische roman waarin Atkinson een prachtig tijdsbeeld creëert van de oorlogsjaren. Doordat Atkinson Ursula de oorlog laat meemaken in Engeland en in Duitsland licht ze de verschillende perspectieven op.  Ursula laat zich vaak leiden door de situatie en is zich alleen bewust van een verkeerde actie in een volgend leven. Dan heeft ze een voorgevoel en handelt er meteen naar. Zelf zegt ze in een verhaallijn dat het is alsof ze het in een vorig leven al heeft meegemaakt. Terugkerende personages of situaties uit voorgaande verhaallijnen met net een andere draai, maken deze roman van Atkinson verwarrend én bijzonder. Je herkent de personages, maar wie waren ze ook al weer?

Leven en wedergeboorte

In ‘Leven na leven’ lijkt reïncarneren vermoeiend. Steeds hetzelfde leven leven totdat je de juiste keuze hebt gemaakt. En dan nog niet zeker weten of het de juiste is. Is leven niet mooier als er ook momenten van pijn en verdriet zijn? Reïncarneren. Kan je überhaupt wel opnieuw geboren worden in hetzelfde lichaam?

Het lot te leven

Ursula kan het lot naar haar hand zetten. Ze  heeft de mogelijkheid in een volgend leven haar leven en het leven van haar dierbaren een andere richting geven. Is het leven in ‘Leven na leven’ perfect als je leven keer op keer leeft net zolang totdat je het goed doet? Het is nog maar de vraag. Deze roman van Atkinson is voor  iedereen die zich weleens afvraagt hoe het leven eruit had gezien als hij een andere keuze had gemaakt of zijn leven op een andere manier had ingericht. ‘Leven na leven’ is trouwens ook een inspiratiebron voor schrijvers die niet weten wat ze met hun verschillende versies van verhalen moeten doen. 

Dit is misschien ook leuk om te lezen:

• 'De nacht achterna'(B. Markham), verhaal zonder chronologie
• 'The Great Gatsby' (F. Scott Fitzgerald), mooi tijdsbeeld jaren twintig
• 'Zeg me wie ik ben' ( J. Navarro), actie en reactie van een vrouw in de oorlog