Wat doet de godin van de liefde in 'Reis door Cyprus'?

 uitgeverijatlas.nl

 Reisboekenschrijver ontmoet godin van de liefde

 'Reis door Cyprus' van Colin Thubron is een cultuurbeleving; het boek gaat dieper in op de cultuur en geschiedenis van Cyprus dan menig ander boek. 'Reis door Cyprus' is een reisbeschrijving van een man die in vier maanden wandelend Cyprus doorkruist op zoek naar rust en stilte op een eiland vol verdeling, vijandigheid en oorlog. Toch is Afrodite, de godin van de liefde overal aanwezig. Wat doet Afrodite op een eiland als Cyprus?

Bloed, zweet en tranen; wandeling vol emoties

Op zoek naar een reisboek over Cyprus? Dan kom je vrij snel uit bij 'Reis door Cyprus' van de Engelse auteur Colin Thubron. Dat komt ten eerste omdat er weinig reisboeken te vinden zijn over het eiland. Ten tweede is de reportage van Thubron vrijwel uniek in haar soort.  Al in 1975, toen de eerste uitgave verscheen in Londen met de titel 'Journey into Cyprus' werd deze reisbeschrijving van de wandelende reisjournalist lovend ontvangen. Geheel terecht, de reportage die Thubron maakt van de wandeling van negenhonderd kilometer over het eiland is er een doordrongen van emotie, zowel van de auteur zelf als van de eilandbewoners. Emoties die steeds hoger oplopen, want Thubron maakt zijn reis in 1972, aan de vooravond van de oorlog. Bij iedere stap die hij zet, voelt hij de spanningen tussen de Turkse Cyprioten en de Griekse Cyprioten. Maar er is meer: ook de Britten hebben een stempel gedrukt op het eiland en Thubron volgt de bloedige voetsporen van zijn voorouders, zich niet altijd beseffend hoe pijnlijk de geschiedenis is:

"'De kapitein haalde ratelend een stok over de golfplaat om ons bang te maken,' zei Christos. Met een schok van ontzetting herinnerde ik me dat de prefecten op mijn eigen school precies hetzelfde hadden gedaan; hoe ze hun bamboestokken langs de wanden van de gangen hadden gehaald als ze een jongen lieten komen om hem een pak slaag te geven. Ik denk dat ik pas toen zeker wist dat Christos niet loog en dat mijn landgenoten dergelijke dingen hadden gedaan." (1) 

Persoonlijke getuigenissen als deze maken van 'Reis door Cyprus' meer dan alleen een reisboek, het is een geschiedschrijving van een eiland en haar eilandbewoners. Helaas is het boek nu, meer dan een kwart eeuw, erg gedateerd. Al in 1985 voegde Thubron een voorwoord toe waarin hij aangaf dat het land door de oorlog niet meer hetzelfde was. Wanneer je nu, in 2012, Cyprus bezoekt is de beleving totaal anders dan die van Thubron. 

Gastvrij Cyprus

Ondanks de Britse invloeden wordt Thubron vrijwel altijd met open armen ontvangen door de Cypriotische bevolking. Thubron beschrijft de uiterlijke kenmerken van zijn gastheren waaruit de vermenging spreekt van alle volken die ooit in Cyprus zijn gekomen. Hij doet dit zo gedetailleerd dat het beeld voor je ogen verschijnt alsof de persoon in kwestie voor je staat. Met humor beschrijft hij zijn ontmoetingen:

"Later hield ik een oude vrouw staande. 'Bloemkool...' zei ze argwanend. 'Er is geen bloemkool meer. De Turken hebben ze gedood.'

'Maar het zijn geen mensen..'

Ze zei snel: 'Ze zijn neergehaald. Vernietigd.'

'Het is een gróénte,'zei ik vastbesloten.

Ze haalde een vuile mouw over haar mond alsof ze dan beter kon praten en antwoordde toen op een toon alsof hiermee alles was gezegd: 'De Turken hebben ze opgegeten.' (2) 

De erfenis van Afrodite

Cyprus, zo toont Thubron is een eiland vol tegenstellingen, zowel in de geschiedenis als in de cultuur. Afrodite, godin van de liefde, is geboren uit het schuim van de golven net voor de kust van Cyprus. Over het hele eiland werden tempels ter ere van haar opgericht. Eeuwen daarna is de cultus rondom Afrodite versmolten met die uit andere religies en wordt zij aanbeden door christenen en moslims. Ze verschijnt op verschillende plekken op het eiland, altijd weer in een andere gedaante. Op de ruïnes van haar tempels staan nu kerken. De sensualiteit en zachtheid die eigen aan haar zijn, zijn ook nu nog terug te vinden in het karakter van de Cyprioten. 

Meer weten over Colin Thubron?

'Reis door Cyprus' direct bestellen op Bol.com?

Dit is misschien ook leuk om te lezen:

• Recensie 'Amsterdam- Delphi: op de fiets naar het orakel' (R. Steenbeek)
• Recensie 'Asterix en Athene: Op naar het olympisch goud' (R. van Royen en S. van der Vegt) over de geschiedenis van de Olympische Spelen
• Recensie 'Zehra' (N.Oral), over een Turks meisje met paranormale gaven

1. Colin Thubron, 'Reis door Cyprus' Uitgeverij Atlas, Amsterdam [etc.]: 2005, blz. 58-59. Vertaling uit het Engels van 'Journey into Cyprus' door Paul Syrier.

2. Ibidem, blz. 224.