'De vrouw die naar Kashgar fietste' : met chicklit op historische missie?

thehouseofbooks.nl

 Avontuurlijk reisdagboek basis voor historische roman

 Zoals eerder op deze blog aangekondigd, hierbij een recensie van 'De vrouw die naar Kashgar fietste' van Suzanne Joinson. Een historische roman die De lezer regeert las met de leesclub van Chicklit.nl. Ook voor dit boek geldt dat naast deze recensie DLR mee zal praten op de Facebookpagina en op de website van de leesclub van Chicklit.nl. Enige opmerkingen vooraf: chicklit is niet altijd wat je denkt dat het is en: laat je niet verleiden door de Nederlandse titel van Joinsons boek. 

Vrouw op missie

Eva, hoofdpersoon in het boek ‘De vrouw die naar Kashgar fietste’ van Suzanne Joinson, vergezelt in 1923 haar zusje Lizzie en Millicent, de vertegenwoordigster van de Missieorde van het Vastberaden Gelaat op reis naar het Oosten om daar een zendingspost op te richten.  Ze gaat niet mee uit roeping of geloofsovertuiging, maar omdat het avontuur lonkt. Millicent mag dan de leiding over de groep hebben, Eva heeft geen goed gevoel bij de vrouw,  wiens aspiratie het is “om jonge vrouwen in haar heilige netten te verstrikken zoals een visser voorntjes aan de haak slaat”, zoals Eva haar omschrijft in het dagboek dat ze in het geheim bijhoudt en wil laten publiceren als ze thuis is.

Moordende missionaris

Haar wantrouwen tegen Millicent is gegrond. De drie vrouwen, en dan in het bijzonder Millicent, worden beschuldigd van moord op een jonge bevallende vrouw  en diefstal van diens baby. Doordat ze door de bijgelovige plaatselijke bevolking onder huisarrest worden geplaatst, richten de drie Engelse vrouwen noodgedwongen een missionarispost op in het onherbergzame Kashgar in China waar de spanningen tussen verschillende etnische groepen steeds hoger oplopen.  

In de ogen van Eva brengt Millicent het leven van anderen in gevaar door ze hun geheim te ontfutselen en te manipuleren. Eva is niet vatbaar voor Millicents bekeringsmethode, maar ze merkt dat haar zusje dat wel is en hun band vermindert. Hoe meer het contact tussen haar en Lizzie verslechtert, hoe  meer genegenheid zij voelt voor de ‘gestolen’ baby voor wiens verzorging zij verantwoordelijk is.

Onbekende identiteit

Meer dan tachtig jaar later ontvangt de rusteloze Frieda, net terug van een verre zakenreis, een brief waarin staat dat zij erfgename is van een vrouw die ze niet kent. Samen met de illegale Jemeniet, Tayeb begint Frieda een zoektocht naar de identiteit van de vrouw. Frieda gaat naar het huis van de vrouw, vindt hier verschillende objecten, waaronder een dagboek en leert dat de identiteit van de vrouw sterk gerelateerd is aan haar eigen verleden. Haar zoektocht leidt uiteindelijk ook naar haar moeder, met wie zij al lange tijd geen contact heeft gehad.

Spanningsvelden

De kracht van ‘De vrouw die naar Kasghar fietste’ zit in de spanning, waardoor het boek vlot leest. Joinson weet de spanning op meerdere manieren vast te houden. 

• Ten eerste door de afwisseling van twee verschillende verhaallijnen in twee verschillende tijden (1923 en 2012). 
• Ten tweede  is er  op de achtergrond die dreiging van een oorlog in 1923 tussen verschillende etnische groepen, die Joinson als een donkere, zwarte wolk boven de drie vrouwen laat hangen.
• Ten derde door de frictie tussen de personages  in de verhaallijn van 1923. Eva staat eigenlijk qua opvattingen lijnrecht tegenover Millicent, die een veel grotere zeggenschap heeft. Door Millicents toedoen staat Eva er op een zeker punt alleen voor. De dagboekvorm ondersteunt de partijdigheid ten voordele van Eva. Als lezer ken je alleen haar verhaal en ben je geneigd haar kant te kiezen. Bovendien kan Joinson door het dagboek een link maken met de verhaallijn anno 2012, waarin Frieda dit dagboek vindt en er bijna door geobsedeerd raakt. 

Over de vrouw die niet fietste en de gids die zij had kunnen schrijven 

‘De vrouw die naar Kashgar fietste’ is een misleidende titel, want Eva reist per kar door het Oosten en maakt slechts zo nu en dan een fietstocht door de streek. Desalniettemin zijn die beschrijvingen van de streek mooi, het maakt dat je je als lezer even waant in een andere tijd en een andere plaats. Wat wel grappig is, is dat Joinson op een gegeven moment zinspeelt op het feit dat het boek net zo goed een informatieve gids ( waar ook de Engelse titel van het boek ‘A Lady Cyclist’s Guide to Kashgar’ naar verwijst) had kunnen zijn:

“Maar ik moet werken en dit is wat ik voorlopig aan aantekeningen voor mijn gids over Urumqi heb opgeschreven: 

Historisch gezien de plek waar vele veldslagen tussen Mongolen, mohammedanen en Chinezen hebben plaatsgevonden, ligt de oude stad Urumqi op het kruispunt van vier oude handelsroutes: de route van Hami naar Kansu, een weg die Urumqi met Ili en Rusland verbindt; een verbindingsweg met Mongolië; en de lange route naar Kashgar. Oorspronkelijk werd de plaats Bishbalik genoemd en is die de Oeigoerse hoofdstad van het koninkrijk Sinkiang. De Oeigoeren komen oorspronkelijk uit het noorden van de provincie, maar werden verdreven en vestigden zich aan de voet van de Hemelse Bergen, en zelfs zo ver als de stad Hami. Halverwege de achttiende eeuw verwierven de Chinezen uiteindelijk de macht in het gewest Dzjoungarije. Tijdens de islamitische opstand van 1865 werden vele Chinezen vermoord...[cursief van auteur, red.] 

Mijn hemel. Ja, veel te saai.” (1)

De hoofdpersoon uit het verhaal van 2012 fietst ook, maar niet naar Kashgar en zij kiest ook vaak voor een ander vervoermiddel. Bovendien is Frieda’s verhaal ietwat voorspelbaar en zijn er eigenlijk net te veel overeenkomsten tussen haar leven en dat van Eva, zoals de wil om te reizen en de band met het Oosten,  om het verhaal geloofwaardig te maken en  dat ze uitgerekend haar pad kruist met een Jemeniet die Arabisch spreekt en zo de documenten kan vertalen die zij vindt in het huis van de vrouw is voor De lezer regeert iets te veel van het goede. Haar verhaal is duidelijk bedoeld ter ondersteuning van het verhaal van Eva.

Meer weten over Suzanne Joinson? 

'De vrouw die naar Kashgar fietste' direct bestellen bij Bol.com?

Dit is misschien ook leuk om te lezen:

• Recensie 'De boekhandelaarster uit Orvieto' (V. Pattavina), over een boekhandelaarster en een moordzaak in een klein Italiaans stadje
• Recensie 'Amsterdam- Delphi: Op de fiets naar het orakel'( R. Steenbeek), het dagboek van Steenbeek over de fietsreis naar Griekenland
• Verslag interview Hilary Mantel over de historische roman 'Het boek Henry' ( Bring up the Bodies)

1. Suzanne Joinson, 'De vrouw die naar Kashgar fietste'. The House of Books, Vianen/ Antwerpen, 2012: blz 336, 337. Vertaling uit het Engels van 'A Lady Cyclist's Guide to Kashgar' door Marcella Houweling.