'De geschikte jongen': Indiase tijdsgeest?

• Vikram Seth
• 'A Suitable Boy'*
• London,Phoenix: 1993 
• Vertaald uit het Engels door Christien Jonkheer Babete Mossel
• Nederlandse titel: 'De geschikte jongen'*
• Van Oorschot,2008 

Zou Vikram Seth met zijn roman 'Een geschikte jongen' ooit te evenaren zijn? Dit boekwerk werd in 1993 uitgegeven en is tot op vandaag een must als je je wilt verdiepen (en verdrinken) in India. 'Een geschikte jongen' is als een reis door tijd en ruimte, waarbij je belandt in het India van de jaren vijftig en rechtzaken, feesten, romances, avonturen,verkiezingen van dichtbij meemaakt en waar natuurlijk altijd eten en drinken is. 

Wanneer lezen: als je een realistisch beeld wilt krijgen van de Indiase samenleving in de jaren vijftig (en nu), als je van details houdt, als je van drama houdt, als je niet kan kiezen uit verschillende genres.

Wanneer niet lezen: als je geen tijd hebt, als je uitkijkt naar een onverwachts eind. 

Een theaterstuk vol cliffhangers

'Een geschikte jongen' is een roman die gepresenteerd wordt als een theaterstuk. Je zou het ook kunnen zien als een verre voorloper van de soap. Ieder hoofdstuk eindigt met een cliffhanger, waardoor je met spanning afwacht op het volgende hoofdstuk waarin de verhaallijn wordt vervolgd. Er zijn zoveel verhaallijnen dat iedereen aan zijn trekken komt.

Lata Mehra wordt verliefd op een moslim in haar universiteitsstad Brahmpur ( fictieve stad). Haar moeder, koningin van het drama, is fel tegen een gemengd huwelijk en roept familie en vrienden op om een geschikte huwelijksparter voor haar dochter te vinden van gelijke sociale en religieuze status. Lata reist met haar moeder door het land en wordt voorgesteld aan meerdere kandidaten. Haar hart blijft bij de moslimjongen, maar zal ze uiteindelijk tegen de wil van haar moeder gaan en hem trouwen?

Ook haar schoonbroer Maan Kapoor valt op een moslima. Deze laatste heeft een zeer bijzonder beroep. Door zijn relatie met haar en zijn onverantwoordelijk gedrag, stuurt zijn vader hem weg. Terwijl Maan leert over de zamindars en het leven op het platteland, strijdt zijn vader, minister van Financiën, voor de instelling van de 'wet van de zamindars', al zal deze wet ook een dramatisch effect hebben op zijn goede vriend, de zamindar Nawab Sahib. 

Via Arun Mehra en zijn vrouw Meenakshi (meisjesnaam Chatterji) leren we het leven van de rijken in Calcutta, zowel de Engelse als de Indiërs;vol intriges, buitenechtelijke affaires en hebberigheid.

Wet grootgrondbezit

Al zou je zeggen dat het vinden van een geschikte huwelijkspartner voor Lata Mehra centraal staat in 'Een geschikte jongen' is dat niet de verhaallijn die het meest in het oog springt.  De belangrijkste verhaallijn is die omtrent 'De wet van de zamindars'.  Zamindars zijn grootgrondbezitters, voor de onafhankelijkheid van India in 1947 werden zij prinsen genoemd en hun land een koninkrijk. Hun landarbeiders hadden geen rechten, moesten hun diensten beschikbaar stellen aan de zamindar en belasting betalen. De instelling van de wet zou er voor zorgen dat dit systeem,wat doet denken aan het feodalisme in de Middeleeuwen, zou worden afgeschaft. Met deze verhaallijn weet Seth zowel het politieke systeem te behandelen als het juridische systeem en laat hij op een zeer realistische, bijna objectieve, manier zien wat de uitvoering van deze wet voor effect heeft op de verschillende partijen, van de zamindar tot aan de landarbeider. 

Natuurlijke familiebanden

Daarnaast is 'Een geschikte jongen' ook een familieroman. Seth beschrijft vier families die ieder hun eigen mooie of dramatische momenten hebben en toont de waarde van de familie voor Indiërs. Maar wat nog het mooiste is, is dat Seth deze zeer verschillende families op zeer ingenieuze manier aan elkaar weet te koppelen. Dat lijkt onnatuurlijk, omdat de families normaliter nooit in elkaars nabijheid zouden zijn doordat ze zo verschillen in religie en status, maar Seth weet het volkomen geloofwaardig te brengen. Bovendien zijn de karakters uitvoerig beschreven, waardoor je uitstekend kan meeleven met veel van de personages. 

Roman tot in detail

Naast de vier families zijn er nog de vrienden, kennissen en geliefdes van de familieleden, waardoor werkelijk iedere groep in de maatschappij wordt behandeld. Zo beschrijft Seth muzikanten en de rangorde onderling op basis van muziekinstrument. Of gaat hij uitvoerig in op het cricketspel, wat een belangrijke sport is in India. Of toont hij de verschillende hindoe- en moslimfeesten en gaat hij in op het gevaar van die enorme bevolking. Hierdoor is 'De geschikte jongen' soms wat langdradig, zie je niet altijd in welke waarde een passage toevoegt. 

Een geschikt meisje

Desalniettemin geeft Seth met 'De geschikte jongen' een zeer breed, duidelijk en realistisch beeld van de Indiase samenleving en van een belangrijk moment in haar geschiedenis. Seth heeft laten weten dat er een vervolg komt op deze roman met de titel 'A Suitable Girl' (Het geschikt meisje). Hopelijk zien we dan of Lata net als haar moeder is geworden, want dat vraag je je zeker af  na het lezen van 'Een geschikte jongen'.

Heb jij dit boek gelezen?
Geef een reden voor deze keuze aan in een opmerking onder deze blogpost.

Dit is misschien ook leuk om te lezen:

• 'Middernachtskinderen' (S. Rushdie), roman over zelfde tijdsperiode
• 'Huis en Waereld' (R. Tagore), vermenging poëzie en proza

* Sinds oktober gebruikt De lezer regeert een nieuwe opmaak. Vanaf nu kun je rechtstreeks op deze links klikken en word je doorverwezen naar Bol.com. Wanneer je deze boeken via deze links koopt, dan krijgt De lezer regeert een kleine commissie, wat weer gebruikt kan worden voor leuke winacties!