'An Evening of Long Goodbyes': Eerste roman Murray beschrijft familierelaties met humor en drama

• Paul Murray
• 'An Evening of Long Goodbyes'
• Penguin, 2003

'Skippy tussen de sterren' ( Nederlandse titel van 'Skippy dies') van Paul Murray werd enkele jaren geleden over de hele wereld lovend ontvangen en won in Nederland onder andere de Dioraphte Jongerenliteratuurprijs. 'Skippy tussen de sterren' was het tweede boek van Murray, maar voor zijn eerste roman 'An Evening of Long Goodbyes' was in Nederland geen aandacht, laat staan dat het werd vertaald. Wat was er mis met die eerste roman?

Leven is theater

Charles heeft een naam gevonden voor zijn levenswijze: sprezzatura, een term uit de Renaissance. Hij legt uit dat het niet uitmaakt wat je doet, zolang je het maar met een zekere gratie doet. In 'An Evening of Long Goodbyes' van Paul Murray is Charles echter nauwelijks in staat iets gracieus te doen, sterker nog hij doet helemaal niets. Na de dood van zijn vader en de opname van zijn moeder in een inrichting woont hij samen met zijn zusje Bel in het enorme landhuis Amaurot in de buurt van Dublin. Terwijl Bel nog de aspiratie heeft actrice te worden, maar daarin jammerlijk faalt, weet Charles zich alleen te richten op de wijnkelder en weinig intelligente meisjes die hij vindt door de oude klassenboeken van zijn zusje door te bladeren. Terwijl hij zijn gouden jeugdjaren met Bel memoreert, geniet hij met volle teugen als heer en meester van het landhuis. Maar Bel drukt hem op de feiten. De hypotheekschuld van het huis is te hoog opgelopen en zonder een goed plan zullen ze het huis kwijtraken. Charles heeft weinig succes met zijn gewaagde en onzinnige plan om het huis te redden, maar dan komt zijn zusje met een radicale oplossing.

Naïeveling wint hart lezer in komedie

Boeken over luilakken en nietsnutten zijn niet altijd even interessant, na een paar bladzijden vol gezuip en onzinnig gewauwel weet je wel waar dit naar toe leidt. In 'An Evening of Long Goodbyes' is Charles een absolute nietsnut en de achterflap van de roman belooft ook al weinig goeds. Toch weet het karakter van Charles de lezer te bekoren. Hij is ongelofelijk naïef en ziet de dingen die de lezer al wel doorheeft of aan ziet komen in een totaal ander daglicht. Doordat hij zo voldaan is van zichzelf, als meester van het landhuis, hebben in zijn mening alle gebeurtenissen betrekking op hem. Zo betrapt Charles de huishoudster op het maken van een ontbijt in het midden van de nacht. Hoewel Paul Murray de lezer al aanwijzingen heeft gegeven dat er meer gaande is in en om het landhuis, weet de huishoudster Charles ervan te overtuigen dat ze al voorbereidingen treft voor zijn ontbijt van de volgende ochtend.

Bindende kracht familierelaties

Charles heeft bovendien een uitermate zorgzaam karakter en wil hoe dan ook zijn zusje beschermen. Geen van de vriendjes die Bel mee naar huis neemt voldoen aan zijn ideaal en hij probeert zijn zusje keer op keer weer te laten inzien dat deze vriendjes niet deugen. Wat hij zich niet realiseert, is dat Bel een manier zoekt om te weg te komen van het landhuis waaraan zij juist zulke negatieve herinneringen heeft. Daarbij valt het hem totaal niet op dat zij ongelukkig is. Ze spreekt duidelijke taal en ook in haar gedrag valt haar onzekerheid en wanhoop af te lezen, maar Charles is te naïef en/ of te dronken om het op te merken.

Verkapte maatschappijkritiek

Door het karakter van Bel en de toevoeging van andere meer serieuze personages is 'An Evening of Long Goodbyes' niet alleen een goed opgebouwde klucht, waarin de meest absurde en komische situaties plaatsvinden.  De roman geeft ook een beeld van onze maatschappij en geeft er kritiek op. Zo is er het moment waarop Charles, nog erg jong 's avonds laat de trap afkomt omdat hij nieuwsgierig is wat er zich beneden afspeelt. Zijn moeder heeft hem eerder weer naar boven gestuurd, maar zijn vader laat hem kijken. Zijn ouders ontvangen op dat moment belangrijke gasten op het landhuis Amaurot. Charles komt erachter dat het erg saai is en snapt niet waarom volwassenen dit leuk lijken te vinden. Zijn vader, die het ook maar saai vindt, legt hem uit waarom deze bijeenkomsten noodzakelijk zijn en benadrukt tegelijkertijd ook de onzinnigheid ervan. Of de passage waarin een contract met een leverancier van telecommunicatie-diensten de redding lijkt te zijn van het landhuis, maar waardoor het contact tussen de personages alleen lijkt te verslechteren.

Ierland van binnenuit

Door de juiste combinatie van zowel drama als komedie die Murray aan dit verhaal weet te geven is 'An Evening of Long Goodbyes' het waard om vertaald te worden om zo ook de Nederlandse lezers te bereiken. De roman is niet zo luchtig als het lijkt, door alle grappen en grollen klinkt een serieuze ondertoon. Bovendien spreekt er ook een fantastische Ierse sfeer uit het boek en word je als lezer gedompeld in de rijkdom van de Ierse taal en cultuur.

Dit is misschien ook leuk om te lezen:

• 'Alsof het voorbij is' (J. Barnes), krachtige roman over herinnering en onwetendheid
• 'De rode loper' (Th. Rosenboom), hoe te leven met spot en (zelf)kritiek