donderdag 18 april 2013

'De zevenslager': twintigste eeuws duveltje uit het doosje uit de Vlaamse Kempen


  • Antoon Thiry 
  • 'De zevenslager'
  • Davidsfonds, 1934



Met stadsgenoot Felix Timmermans schreef Antoon Thiry 'Begijnhofsproken' (1912). In een tijd waarin het Vlaams nationalisme opkwam en Timmermans zijn bekende 'Pallieter' schreef, publiceerde Thiry onder andere 'De zevenslager'.  Het werk van Thiry werd vaak vergeleken met 'Pallieter', maar werd vaak als een zwak aftreksel van dit meesterwerk van Timmermans beschouwd. Zouden wij dit vandaag de dag ook over 'De Zevenslager zeggen?

Roman in Vlaamse spreektaal

De hoofdpersoon in 'Pallieter' van Felix Timmermans is een levensgenieter en heeft een optimistische kijk op het leven. Zo ook de hoofdpersoon in 'De zevenslager' van Antoon Thiry. Maar in tegenstelling tot 'Pallieter'en ander werk van Timmermans is 'De zevenslager' niet geschreven in het dialect dat in de regio en in Lier, waar beide auteurs vandaan kwamen, werd gesproken.  Wel is 'De zevenslager' een makkelijk te lezen boek, vanwege de spreektaal en de dialogen die je wel hard op moet lezen, met hier en daar typisch Vlaamse uitdrukkingen en woorden.

Slagen, stoten en pesterijen


'De zevenslager' vertelt over Flipke, zoon van een notarisklerk in Lier. Hij groeit op met verhalen over vergane rijkdom. Flipke is een speciaal kind, dat al vanaf de geboorte een duidelijke eigen, krachtige wil toont. Wanneer hij naar school wordt gestuurd, ondervindt hij de gevolgen van het klassenverschil tussen hem en zijn klasgenoten: zijn meesters kijken niet naar hem om en zijn klasgenoten pesten en treiteren hem. Maar Flipke weet zich danig te weren. Hij verzint allerlei trucjes om iedereen die hem tegenwerkt een les te leren en deelt rake klappen uit:

"'Gij zijt precies een Zevenslager,' zei Jeff Coppens eens. "Nu zitte hier te broebelen en dan weer ginder. Voert, maakt dat ge weg zijt of ik kraak u."[...]
 "Zeven maar?" vroeg Flipke. 'Dan kunde gij niet tellen, grootvader!Let op!"
Hij stak zijn tong uit naar Jef, gaf hem met een kattenrapte een stomp in de maag dat hij 'kwak'zei, en luidsissend, lijk een echte zevenslager, schoot hij vandaar dwars de koer over, kletste er een tegen zijn achterwerk, vloog met een hoek naar een anderen, dien hij in de holte van zijn knieĆ«n een duw gaf, en zoo verder maar. "  (1)

Geluksvogel zoekt rijkdom


Die wraakacties geven Flipke veel plezier. Totdat hij zijn ouders hoort spreken over zijn toekomst. Ze kunnen geen studiebeurs voor hem krijgen vanwege zijn vermaande streken. Flipke besluit dan de school te laten voor wat het is en naar de Teken Academie te gaan. Hij belooft een groot kunstenaar te worden, maar wordt voor de oorlog naar het front geroepen. Thuis doet hij zich voor als een oorlogsheld, maar in feite duikt hij onder. Hij heeft zijn streken duidelijk niet verloren en weet via via in Congo te komen, waar hij groot geld verdient. Na jaren komt hij thuis en zorgt ervoor dat zijn familie het aan niets mankeert. Hij trouwt en is gelukkig. Maar, zijn idee om een eigen bedrijf op te richten loopt op niets uit en hij vertrekt opnieuw naar Congo. Maanden later zal zijn gezin hem achterna reizen, maar dat blijft slechts een plan.

Niet representatief voor Vlaamse literatuur?


'De zevenslager' werd door M. Roelants in 'Forum'. Jaargang 3. Reflex, Utrecht 1980 (blz 909-912) totaal afgekraakt. Flipke is een nietsnut met een profiteursmentaliteit en hoe hij het van kwajongen schopt tot miljonair is ronduit vulgair, van een "vulgariteit die met sympathie wordt gekweekt en als levensblijheid wordt gevierd". 'De zevenslager' kon toen niet tippen aan 'Pallieter', want dat boek had in ieder geval nog een vrome tendens. Maar voor de huidige tijd is 'De zevenslager' een verademing. In deze donkere dagen van pessimisme, mag er best bewezen worden op de positieve kant van het leven. Jammer dat het boek alleen nog in antiquariaten te verkrijgen is.


Dit is misschien ook leuk om te lezen:



(1) Antoon Thiry, 'De zevenslager'. Davidsfonds: 1934, blz 57.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Help deze blog interactief te houden en reageer hier!