- Hanaan as-Sjaikh
- 'Kamila, het verhaal van mijn moeder'*
- De Geus, Breda: 2011
- Vertaald uit het Arabisch: Djûke Poppinga
- Arabische titel: 'Hikajat sjarh jatoel'
- Daar al-Adaab, 2005
Biografie van een moeder
De Libanese schrijfster Hanaan as-Sjaikh werd door haar analfabete moeder gevraagd haar levensgeschiedenis op te schrijven. Dit leidde tot het boek 'Kamila, het verhaal van mijn moeder' over het jonge meisje Kamila, dat ondanks haar eigen verzet en haar liefde voor een ander, op 14- jarige leeftijd moet trouwen met haar zwager. Dit gegeven doet verwachten dat dit boek zwaar en pessimistisch is, maar het tegendeel is waar.
Droomhuwelijk
Als kind zijn er dingen die je niet begrijpt, die je niet meteen kunt plaatsen. Kamila's moeder, verlaten door haar tweede man, besluit met Kamila en diens broertje van het dorp naar Beiroet te verhuizen om haar dochter uit het eerste huwelijk te helpen in het huishouden en met de verzorging van diens kinderen. Kamila mag niet meer naar school, maar moet de vrouwen meehelpen. Als haar halfzus plotseling sterft, moet diens man hertrouwen. Na Kamila's eerste menstruatie, ze is dan 14 jaar, wordt ze gedwongen met haar zwager te trouwen en bevalt negen maanden later van haar eerste dochter. Toch blijft ze verliefd op Mohammed, de jongen met wie ze had willen trouwen. Na een decennia van geheime ontmoetingen en ontsnappingen aan het benauwde familieleven en haar bemoeizuchtige halfbroer, vraagt Kamila een scheiding aan en bezegelt ze haar liefde voor Mohammed met een huwelijk, dat jammer genoeg niet zo lang en gelukkig blijkt te zijn als Kamila had gehoopt.
Kindhuwelijk
In 'Kamila, het verhaal van mijn moeder' tekent Hanaan as-Sjaikh het leven op van haar analfabete moeder Kamila. Hanaan neemt voor dit verhaal niet alleen het uitgangspunt van haar moeder, maar toont haar ook in verschillende leeftijden. Zo komt de jonge Kamila van 11 jaar echt over als een meisje dat niet in de gaten heeft dat ze door de zin "U bent mijn wakiel" uit te spreken zichzelf verloofd met haar zwager. De hele gebeurtenis wordt zo vluchtig beschreven: Kamila is aan het spelen, wordt geroepen om de zin uit te spreken en speelt daarna vrolijk verder alsof de zin gewoon zomaar een zin is. Natuurlijk beseft zij als kind niet dat zij hiermee haar vonnis heeft getekend.Onbegrip voor plezier
Zelfs als Kamila ouder is, lijkt zij nauwelijks stil te staan bij de tegenslagen. Ze is leergierig, nieuwsgierig, positief ingesteld en kijkt altijd naar de dingen die ze wel heeft. Ze heeft een liefde voor luxe artikelen en blijft, zelfs als ze zonder geld zit, een luxe leven leiden. Om het benauwende familieleven te ontvluchten verzint ze listen, die Hanaan in 'Kamila, het verhaal van mijn moeder' op komische wijze weet te beschrijven Daardoor ontstaat er in haar omgeving vaak onbegrip, jaloezie of wantrouwen en zelfs Hanaan staat niet direct aan de zijde van haar moeder, omdat zij door haar moeder is achtergelaten bij haar vader, van wie Kamila scheidde om te trouwen met haar echte liefde Mohammed.
Emoties voorbij
Wat vreemd is aan de beschrijving van het levensverhaal van Kamila is dat je er niet werkelijk door ontroerd raakt, het blijft vreemd genoeg afstandelijk. Misschien mis je ook de emotionele betrokkenheid door de positieve instelling van Kamila, maar aan de andere kant is het slot van 'Kamila, het verhaal van mijn moeder', dat beschreven wordt vanuit het perspectief van Hanaan, veel emotioneler geladen.Tijdsgeest Libanon
'Kamila, het verhaal van mijn moeder' is een verhaal dat door volksverhaal en werkelijkheid te vermengen het leven op het Libanese platteland, vol bijgeloof en eeuwenoude tradities, beschrijft en daar tegenover het individualistische, moderne leven in de grote stad stelt. Het is een verhaal over keuzes en beslissingen die passen in de tijdsgeest van een Libanon in het midden van de twintigste eeuw. Een land geveld door oorlog, waarin conservatieve normen en waarden gelden en waarin een jong meisje opgroeit en verzet biedt in de hoop op onderwijs, maar vooral vrijheid.Donderdagavond 17 januari 2013 zal Hanaan as-Sjaikh de Winternachtenlezing houden op het literatuurfestival Writers Unlimited.
Dit is misschien ook leuk om te lezen:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Help deze blog interactief te houden en reageer hier!