Mind the Book: Vlaams boekenfestival wordt werelds

mindthebook.be

Vorig jaar deed Mind the Book, het festival rond boeken en actualiteit nog goed Vlaams aan met debatten  waarin Vlaamse auteurs schitterden als filosofen die via een lange, gecompliceerde stroom van gedachten uiteindelijk met iets kwamen dat nog urenlang in je hoofd kon blijven ronddwalen. Vlaamse auteurs als wereldverbeteraars van formaat met goed uitvoerbare ideeën. Editie 2013 voelt anders; directer, statischer.

De financiële wereld: niet makkelijker, wel leuker

"Is het niet mooi" zegt Joris Luyendijk,  "dat hier een Nederlander, een Belg en een Tsjech kunnen samenkomen, over een onderwerp kunnen spreken en elkaar kunnen begrijpen".  De laatste dag van het Mind the Book festival in de Singel in Antwerpen is aangebroken en de Nederlandse schrijver Joris Luyendijk spreekt hier samen met de Tsjechische auteur Tomás Sedlácek en de hoofdredacteur van het Mo Magazine, Gie Goris over de financiële crisis. In het Engels en juist deze taal is in deze sessie bijzonder.  Luyendijk, die momenteel in Londen antropologisch onderzoek doet naar de financiële wereld, gaat onder andere in op de niet per sé positieve rol van Engeland in de verslaggeving over de financiële crisis.  Sedlácek,  auteur van 'De economie van goed en kwaad' is een geboren verhalenverteller. Hij weet zelfs een verhaal over de financiële crisis, in zijn ogen een wirwar van verschillende mythen, leuk te brengen.  Het is een sessie van fanatiekelingen, die laten zien dat economie en financiën niet altijd begrijpelijk zijn en zeker niet logisch, maar daarom nog wel leuk kunnen zijn.

Vlaamse geschiedenis in breed perspectief

Fanatiek, dat is wel kenmerkend voor het Mind the Book festival. Voorgaand jaar werd het gehouden in Gent, in het cultureel centrum Vooruit. Toen kwam het filosofisch, geëngageerd over en deed het Vlaams aan. De titel 'België voor nieuwsgierige kinderen (en hun ouders)', een programma-onderdeel van zaterdagmiddag,  2 maart 2013, doet de hoop leven een soortgelijke ervaring als die van vorig jaar te mogen opdoen. Desalniettemin stelt dit gesprek met Benno Barnard en Geert van Istendael over het door hun gepubliceerde boek 'Een geschiedenis van België' teleur. Geen filosofische beschouwingen en de vraag of dit boek niet meer de geschiedenis van Vlaanderen behandelt of in ieder geval zo had moeten heten, wordt omzeild met een zwak antwoord: de geschiedenis van Vlaanderen is te zeer verstrengeld met die van Wallonië, nee de in dit boek beschreven geschiedenis is veel breder en bespreekt heel West- Europa. Om die reden kan een geboren en getogen Nederlander, al woont hij dan sinds jaar en dag in België, co- auteur worden van een geschiedenis van een land dat niet de zijne is.

Kunst en literatuur van Nederlandse bodem

Dit jaar lijkt het festival meer Nederlandse schrijvers en kunstenaars te hebben aangetrokken en is het harder, directer, tja, bijna Nederlands. Zo was er zaterdagavond het programma-onderdeel 'Hard// Hoofd' over het Nederlandse gelijknamige onlinetijdschrift voor kunst en journalistiek. Een programma waarbij de nadruk lag op het gedurfde, het grensverleggende in tekst of audiovisuele creatie van Nederlandse productie. Uinko Eerenstein en Kasper van Royen laten daarentegen respectievelijk met hun tekst en hun liedjes de verwarring en twijfel zien die bij Nederlandse schrijvers en kunstenaars bestaat. Een mooie mix om de middenweg weer te geven tussen gewaagd en onzeker. 

De kunst van ieder woord

Er waren wel momenten dat de Vlaming in al zijn originaliteit te bewonderen was. Neem bijvoorbeeld de sessie 'Lezen en hoop', een sessie waarin directrice van de Engelse lezersorganisatie Jane Davis zich verontschuldigd dat ze haar lezing in het Engels houdt, omdat ze het Nederlands of Vlaams niet machtig is en de eveneens uit Engeland afkomstige Phil Davis een verhandeling houdt over de therapeutische werking van het lezen en het bespreken van een boek, dat per definitie geen zelfhulpboek is. Maar, de sessie wordt met vuurwerk afgesloten door de auteur van het boek 'Borderline Times', Dirk De Wachter. Een Vlaming, een psychiater, die de noodzaak van het onthaastend lezen onderstreept en dat doet met een argumentatie die zowel humoristisch is als onderbouwd met de nodige citaten van filosofen. Diep, puur en spitsvondig. Ken jij een beter voorbeeld van  overtuigende Vlaamse woordkunst?