Boek en film: 'Life of Pi'

• Yann Martel
• 'Life of Pi'
• Canongate Books Ltd, Edinburgh:2003
• Vertaald uit het Engels: Gerda Baardman
• Nederlandse titel: 'Het leven van Pi'
• Prometheus, 2012
• Filmtitel: 'Life of Pi'
• Ang Lee

Zucht van verlichting in duistere tijden

December 2012 stond in het teken van de voorspelling van de Maya's. Doemdenkers geloofden dat het einde in zicht was. Diezelfde maand was in de bioscoop de boekverfilming van 'Cloud Atlas' (David Mitchell) te zien, waarin het leven na 'De val', zoals Mitchell het einde der wereld ziet, een rol speelt. 

In december 2012 ging ook 'Life of Pi' in Nederland in première. Een luchtige verfilming van de gelijknamige roman van Yann Martel met een happy end. Zo konden we toch nog met zucht van verlichting het nieuwe jaar verwelkomen. 

Naam van oneindig water

Het zijn vaak de details in een boek of film die je doen tintelen van binnen. Zo is er de naamskeuze voor de hoofdpersoon. Piscine, Frans voor zwembad. Hij is de enige in zijn familie die kan en wil zwemmen. Is het toeval dat juist hij, met een naam die hem verbindt met water, de enige overlevende is van een schipbreuk? 

De enige manier waarop Piscine bijna een jaar weet te overleven op zee is door de wereld om hem heen te observeren, in zich op te nemen en te waarderen. Zijn naam, afgekort tot Pi, het wiskundige teken dat een oneindigheid symboliseert dat in 'Life of Pi' gelijkstaat aan het eindeloze wateroppervlakte waar de hoofdpersoon dag en nacht door wordt omgeven, waar hij soms radeloos van wordt en soms veel vreugde uit haalt. Zijn gevoelens en gedachten schrijft hij op en wij lezen dit in de roman van Yann Martel. In de film van regisseur Ang Lee wordt die wondere wereld onder water getoond in al haar pracht en vol magie, die wereld waarover Pi in de roman spreekt als een net ontdekte wereld. 

Ark van Pi

'Life of Pi' is het verhaal van een Indiase jongen die vernoemd is naar een Frans zwembad. Pi, kort voor Piscine, groeit op in een dierentuin én is aanhanger van drie verschillende godsdiensten. Zijn vader besluit dat de familie naar Canada zal emigreren en dat ze zullen reizen op het vrachtschip waarmee ook enkele van de dieren worden getransporteerd. Het schip zinkt en Pi is de enige overlevende, samen met een hyena, een zebra, een orang-oetan en een tijger. Alleen hij en de tijger zullen opnieuw voet aan wal zetten, maar voordat dat zover is, moet er eerst een strijd worden gestreden.

Wonder der verbeelding

Weinigen zullen in discussie gaan over de visuele kracht van de film 'Life of Pi'. In een (Engelstalig) interview met Yann Martel geeft de schrijver zelf aan dat een roman meer recht doet aan de gevoelswereld en gedachtenstroom van een karakter, terwijl een film daadwerkelijke acties beter uitbeeldt. Het is als het vergelijken van twee verschillende talen. Martel geeft dit aan door het voorbeeld van de schipbreuk zelf. In het boek wordt dit aangegeven met slechts een zin: "En het schip zonk.", terwijl in de film het zinken van het schip een van de meest spannende en visueel sterke momenten is. 

De rol van godsdienst bij overleven op zee

Vele critici hebben in hun boek- en/of filmrecensie van 'Life of Pi' gewezen op de aanwezigheid van het geloof in God in boek en/ of film. De discussie hieromtrent is prachtig, want het sluit aan op de vraag die Pi stelt aan zijn kritische ondervragers na het geven van een tweede versie van zijn overlevingsverhaal. Welk verhaal wil je geloven? Wat is verbeelding en wat is echt? In hoeverre speelt God een rol in Pi's avontuur op zee?

Dit is misschien ook leuk om te lezen:

• 'Goeroe in de guaveboom' (K. Desai), een man wordt per ongeluk goeroe.
• Interviewverslag David Vann over 'Caribou Island', roman over overleven in de wildernis
• 'Het geniale dier' ( R. ten Bos), over wat wij kunnen leren van dieren