'Feest van het begin' en de literatuurprijs waar het feest mee begon

• Joke van Leeuwen
• 'Feest van het begin'
• Querido, Amsterdam: 2012

Op zondag 20 januari krijgt ze tijdens het Schrijversfeest op Writers Unlimited 2013 de Constantijn Huygensprijs voor haar gehele, veelzijdige, oeuvre.  In haar laatste roman 'Feest van het begin' creëert Joke van Leeuwen in geur en kleur een indringend verhaal over buitenstaanders en hun onschuld, misbruik en vriendschap.

O zo heppie 

Joke van Leeuwen werd vooral bekend door haar kinderboeken en haar illustraties in kinderboeken. Haar schrijftalent gebruikte ze ook als cabaratière, in het theater en op tv. In 1994 kwam haar eerste dichtbundel uit. Ook verzorgde ze tentoonstellingen en bracht romans uit voor (jong)volwassenen.  Haar laatste roman 'Feest van het begin' toont aan hoe subtiel de grens is tussen kinder- en volwassenliteratuur en hoe goed de schrijfster in staat is een verhaal te creëeren dat zowel voor kinderen als voor volwassenen toegankelijk is. De scènes in deze historische roman zijn als illustraties voorzien van geluid, beeldend en kenmerkend voor de tijd waarin het verhaal zich afspeelt. Je kunt de mensen hun vrijheidsliederen horen zingen, het groene gras ruiken waarop de mensen picknicken en feestvieren. Heldere scènes en toch. 

Alles nieuw

'Feest van het begin' speelt zich af tijdens de Franse Revolutie, al worden geen jaartallen genoemd; de jaren worden aangeduid als "eerste jaar van de vrijheid", "derde jaar van de vrijheid. Jaartallen doen er ook niet toe, in geur en kleur schetst Joke van Leeuwen de stemming, de blijdschap en verwarring, de chaos en de weerspannigheid."De bevolking leeft in een roes, maar niet voor lang. De personages moeten een kant kiezen en wie de verkeerde keuze maakt, zal boeten. Ieder van hen zoekt een manier om opgenomen te worden in de groep, in de samenleving, maar ze zijn buitenstaanders en zullen dat altijd blijven. Ze zoeken bescherming en steun bij elkaar, maken misbruik van elkaars vriendschap, zoeken grenzen op en raken elkaar kwijt. Ieder van hen leeft in een eigen wereld, een wereld die veel raakvlakken heeft met die van de andere personages. 

De wereld is krom, maar mijn tanden staan recht

Het verhaal gaat over het leven van een vondelinge, die in haar weeshuis leert lezen met de hulp van een jonge novice, die in contact komt met een instrumentenmaker van buitenlandse komaf, die een vriendschap opbouwt met een beul. Ze worden misbruikt en gestraft, maar voelen geen pijn, want dat hebben ze afgeleerd. En daarom is iedere pijnlijke situatie vaag, kort beschreven. Alsof een zucht wind de pijn meeneemt, een moment om niet lang bij stil te staan, want je moet overleven. 

Wij zijn allang begonnen, maar nu begint het echt

'Feest van het begin' is slechts een van de vele werken van Joke van Leeuwen die blijk geven van haar multitalent. Laten we hopen dat met de Constantijn Huygensprijs het feest pas net begonnen is en dat wij nog veel van haar kunnen lezen. 

Dit is misschien ook leuk om te lezen:

• 'Lichtekooi van Loven' (I. Vander Aa), een jong meisje dat moet zien te overleven in 18de eeuw